Akciğerde yer alan hücrelerin dengesiz bir şekilde çoğalması sonucu meydana gelen kötü huylu tümöral oluşumlara akciğer kanseri adı verilir. Kanser hücreleri öncelikle bulunduğu yerde çoğalarak kitlesel bir yapı oluşturur. İleri evrelere gelindiği zaman ise çevre doku ve organlara yayılım gösterir. Akciğer kanseri oldukça sık görülen, ciddi sonuçları olan kanser türlerinden biridir. Erken evrelerde genellikle belirti vermediği için teşhis edildiğinde hastalık sıklıkla ileri evreye gelmiştir. Bu nedenle risk altında olan bireylerin düzenli olarak tarama yaptırmaları önemlidir.
Akciğer kanseri belirtileri, hastalık ilerledikçe görülmeye başlar. Erken evrelerde genellikle hiçbir belirti veya bulgu görülmez. En sık olarak akciğer kanseri belirtileri;
Akciğer kanserine en çok sebep olan etken sigara kullanımıdır. Fakat hayatı boyunca hiç sigara içmemiş kişilerde de akciğer kanseri görülebilir. Bununla birlikte sigara, akciğer kanseri için en büyük risk faktörüdür. Tüm vakaların %85'inden fazlasından sigara sorumludur. Yapılan araştırmalara göre günde 25'den fazla sigara kullanan bireylerin hiç sigara kullanmayanlara göre 25 kat daha fazla akciğer kanserine yakalanma riski olduğu saptanmıştır.
Sigara kullanımı sadece akciğer kanserinin değil yemek borusu ve ağız kanseri gibi başka kanser türlerinin de sebebidir. Pasif içicilik de akciğer kanseri riskinde artışa neden olur. Eşleri sigara içen kadınların içmeyenlere göre %25 oranında daha fazla akciğer kanserine yakalanma riski taşıdığı saptanmıştır.
Akciğer kanserinin diğer bir nedeni ise asbest maruziyetidir. Asbest, kanserojen özellikleri olan ısıya ve aşınmaya dayanıklı, lifli yapıda bir mineraldir. Zararlı etkileri bilinmediği dönemlerde ısı ve ses yalıtımı için yaygın şekilde kullanılan asbest, şimdilerde sökümü sırasında işçiler zararlı etkilerine maruz kalmaktadır.
Akciğerde başlayıp çevre doku ve organlara yayılan kansere birincil akciğer kanseri denir. Kanser, vücudunuzdaki başka bir yerde başlayıp akciğerlerinize yayılırsa, buna ise sekonder akciğer kanseri adı verilir.
Farklı primer akciğer kanseri türleri vardır ve bunlar küçük hücreli akciğer kanseri ve küçük hücreli olmayan akciğer kanseri şeklinde iki ana gruba ayrılır. Her 100 vakadan yaklaşık 12 tanesi küçük hücreli akciğer kanseri grubunda bulunur (%12). Genellikle sigara içmekten kaynaklanır ve çok erken dönemde yayılma eğilimi gösterir.
Akciğer kanserinin büyük bir çoğunluğu ise küçük hücreli olmayan kanserlerden meydana gelir (%88). Bu gruptaki kanserler biraz daha selim özellikler gösterir. Üç yaygın alt türü vardır. Benzer şekilde davrandıkları ve tedaviye benzer şekilde cevap verdikleri için birlikte gruplandırılırlar. Bu üç kanser türü adenokarsinom, skuamöz hücreli karsinom ve büyük hücreli karsinom şeklinde sıralanır.
Risk grubunda olan kişiler düşük doz bilgisayarlı tomografi ile yıllık akciğer kanseri taraması yaptırmayı düşünebilirler. Akciğer kanseri taraması genellikle uzun yıllar boyunca yoğun olarak sigara içen ve sağlıklı olan 55 yaş ve üstü kişilere önerilir.
Akciğer kanserini işaret eden belirti ve bulgularınız varsa doktorunuz bazı tetkikler isteyebilir. Gerekli görülürse akciğer grafisi ya da bilgisayarlı tomografi çekilebilir. Balgamlı öksürüğünüz varsa balgam örneği alınarak laboratuvarda incelenir.
Anormal hücrelerden oluşan doku örneği biyopsi adı verilen bir yöntemle çıkarılarak incelenebilir. Yapılan testler sonucunda tanı konur. Akciğer kanseri evreleri ve türünün neler olduğu tespit edilir ve tedavi planlanır.
Akciğer kanseri tedavisi genel sağlık durumunuz, kanserin türü ve evresi gibi bir dizi faktöre bağlı olarak değişkenlik gösterir. Cerrahi, radyoterapi, kemoterapi, immünoterapi gibi farklı tedavi seçenekleri vardır. Bu tedaviler tek başına ya da birkaçının kombinasyonu şeklinde uygulanabilir. Eğer akciğer kanseri risk grubunda yer alıyorsanız düzenli tarama planı için bir sağlık kuruluşuna başvurmanızı tavsiye ederiz.